Χριστίνα ΖερδεβάΆρθρο: Χριστίνα Ζερδεβά
Η Μαριλίζ Ριτσάρδη εργάζεται στην Ελλάδα ως σκηνοθέτης, σεναριογράφος και ηθοποιός στον Κινηματογράφο και στην Τηλεόραση. Παρόλα αυτά οι ασχολίες της είναι πολλές και τα ενδιαφέροντά της επίσης. Ένα από αυτά στρέφεται γύρω από πνευματικές αναζητήσεις. Πιο συγκεκριμένα, από το 1982 είναι μαθήτρια και διερμηνέας του Λάμα Όλε Νύνταλ, ενώ από το 2003 διετέλεσε εκπρόσωπος Τύπου του Διαμαντένιου Δρόμου του Βουδισμού στην Ελλάδα.
Με ιδιαίτερη χαρά λοιπόν, σας παρουσιαζω τη συνέντευξη που παραχώρησε αποκλειστικά στο ηλεκτρονικό περιοδικό ANIMARTISTS, με σκοπό να μας γνωρίσει τη φιλοσοφία του Βουδισμού και το τρόπο που μπορεί ο σημερινός άνθρωπος μέσα από αυτόν να βρει ένα ασφαλές πνευματικό καταφύγιο. Ένα καταφύγιο στο οποίο θα του δίνεται η ευκαιρία να έρθει σε επαφή με το βαθύτερο εαυτό του, να συναντήσει τις «γωνίες» του και αν το επιθυμεί, να γνωρίσει τρόπους που θα τον βοηθήσουν να τις «λειάνει».
Πότε και πώς ιδρύθηκε το Βουδιστικό Κέντρο Κάρμα Κάγκιου στην Ελλάδα;
Το 1975, Έλληνες ενδιαφερόμενοι για τον Βουδισμό προσκάλεσαν τον Λάμα Όλε Νύνταλ για να διδάξει. Τρία χρόνια αργότερα, ο Λάμα Όλε Νύνταλ μαζί με τη γυναίκα του Χάννα συνόδευσαν την κεφαλή της γενεαλογίας Κάρμα Κάγκιου του Θιβέτ, τον 16ο Κάρμαπα Ράνγκτζουνγκ Ρίγκπε Ντόρτζε στην Αθήνα, όπου ιδρύθηκε το πρώτο Βουδιστικό Κέντρο του Διαμαντένιου Δρόμου. Από τότε πολλοί σημαντικοί Θιβετιανοί Λάμα και δυτικοί δάσκαλοι έχουν επισκεφτεί την Ελλάδα για να διδάξουν βουδιστική φιλοσοφία και διαλογισμό σε εκατοντάδες ενδιαφερόμενους. Το 2001, μέσω του «Διεθνούς Βουδιστικού Κέντρου Κάρμα Κάγκιου-Διαμαντένιος Δρόμος», ο Βουδισμός αναγνωρίστηκε επίσημα ως θρησκεία στην Ελλάδα με Άδεια ίδρυσης και λειτουργίας Ευκτήριου Οίκου από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Με ποια ανάγκη και ποιο στόχο ξεκινήσατε αυτή τη διαδικασία;
Η ανάγκη των ανθρώπων, που το 1978 δημιούργησαν το πρώτο Βουδιστικό Κέντρο στην Ελλάδα, ήταν να μάθουν περισσότερα για τον Βουδισμό άμεσα, και όχι μόνο μέσα από την ανάγνωση βιβλίων. Αναγνώρισαν τα οφέλη της συχνής επαφής με έναν αυθεντικό δάσκαλο-ζωντανό παράδειγμα καθώς και του ομαδικού διαλογισμού μαζί με φίλους που μοιράζονται τα ίδια ενδιαφέροντα και ιδανικά.
Είσαι από τους ιδρυτές του Βουδιστικού Κέντρου. Θα ήθελα να ακούσω ποια είναι η προσωπική σου στάση απέναντι στο Βουδισμό τόσα χρόνια μετά. Τι μετακινήθηκε μέσα σου;
Ο Βουδισμός είναι συνυφασμένος με κάθε πτυχή της ζωής εκείνων που τον εφαρμόζουν. Για μένα, είναι όπως ένας συναρπαστικός έρωτας που ανανεώνεται καθημερινά. Ως φιλοσοφία, δεν παύει να με εκπλήσσει με τα επιδέξια μέσα που παρέχει για την πλήρη ανάπτυξη του νου και την επίτευξη της ευτυχίας. Μέσα από την επαφή με τους σπουδαίους δασκάλους του Διαμαντένιου Δρόμου και με την εξάσκηση στον διαλογισμό, κατάλαβα πως η αληθινή μαγεία δεν βρίσκεται κάπου εκεί έξω, μακριά, αλλά μέσα στον ίδιο το νου. Κι αν κάτι «μετακινήθηκε» μέσα μου, αυτό ήταν η εστίαση. Από τα στενά όρια του εφήμερου συμφέροντος του «εγώ» στο όφελος του συνόλου, το οποίο – τι ευχάριστη έκπληξη – συμπεριλαμβάνει και τον εαυτό μου.
Τι είναι το πιο σημαντικό που έμαθες από το Βουδισμό και πως αυτό άλλαξε τη ζωή σου;
Αντιλήφθηκα πως η ζωή είναι μια ψευδαίσθηση. Ζούμε σε ένα ατομικό όνειρο μέσα σε ένα συλλογικό όνειρο. Ένα όνειρο στο οποίο είμαστε ελεύθεροι να επιλέξουμε ρόλο και αν θα παίζουμε σε τραγωδίες ή κωμωδίες. Τα συναισθήματα προβάλουν μέσα μας με δική μας ευθύνη κι όχι από τις σκέψεις, τα λόγια και τις πράξεις των άλλων. Ο εξωτερικός κόσμος, κάθε στιγμή είναι ένας καθρέφτης της δικής μας εσωτερικής κατάστασης. Με την αλλαγή της δικής μας αντίληψης, όλα αλλάζουν. Το πνεύμα/ ο νους μας, «αυτό που βλέπει μέσα από τα μάτια μας και ακούει μέσα από τα αυτιά μας» έχει απεριόριστες δυνατότητες, έτσι τα πάντα είναι εφικτά. Ο χώρος του πνεύματος είναι σαν μια Τράπεζα όπου οι καταθέσεις μας έχουν σταθερή αξία. Οτιδήποτε προσφέρεις, αυτό λαμβάνεις. Είμαστε υπεύθυνοι για τη ζωή μας, καθώς διαμορφώνουμε το μέλλον κάθε στιγμή στο «εδώ και τώρα» με τις σκέψεις, τα λόγια και τις πράξεις μας. Γιατί κάρμα σημαίνει αιτία και αποτέλεσμα. Όχι μοίρα ή πεπρωμένο. Από εμάς τους ίδιους εξαρτάται η ευτυχία μας. Κανένας άλλος, γονιός, σχολείο, εργοδότης, κυβέρνηση, κοινωνία, Θεός, δεν ευθύνεται για τις σκέψεις και τα συναισθήματα που βιώνουμε. Όταν το κατάλαβα αυτό, κατάλαβα πως το πνεύμα μου μπορεί να είναι ελεύθερο. Από την ευάλωτη θεώρηση του εαυτού μου ως «στόχου» των «άλλων» και των συγκυριών, έγινα συνειδητά παραγωγός της δικής μου πραγματικότητας. Χωρίς φόβο ή προσδοκία, απολαμβάνω το Λούνα Παρκ της Ζωής κάνοντας το καλύτερο δυνατό, παρέα με ενδιαφέροντες συντρόφους.
Σε μια περίοδο τόσο αιχμηρή όπως αυτή που διανύουμε τώρα, πως μπορεί κάποιος να βοηθηθεί και πιθανόν να βρει καταφύγιο από το Κέντρο του Διαμαντένιου Δρόμου;
Όλες οι εποχές της Ιστορίας είχαν τις αιχμές τους. Ο Βουδισμός δεν κηρύττει δόγματα. Αντίθετα ενθαρρύνει την κριτική σκέψη. Ο Διαμαντένιος Δρόμος του Βουδισμού ταιριάζει σε ανθρώπους με ανεξάρτητη σκέψη που έχουν φυσιολογική κοινωνική ζωή, οικογένεια, φίλους, επάγγελμα. Αν κάποιος δεν βλέπει το «εγώ» του ως κέντρο του Κόσμου, είναι ανοιχτός και έτοιμος να δουλέψει με το πνεύμα του, εδώ μπορεί να ανακαλύψει και να αναπτύξει τον εσωτερικό του πλούτο για το όφελος όλων των όντων. O Διαμαντένιος Δρόμος είναι κατάλληλος για εκείνους που βλέπουν τον Βούδα ή το δάσκαλο ως ένα καθρέφτη των δικών τους έμφυτων δυνατοτήτων. Ο ασκούμενος προσπαθεί να βιώνει τον κόσμο συνεχώς μέσα από μια καθαρή θεώρηση ώσπου να επιτευχθεί η φώτιση. Δεν απωθεί τα ενοχλητικά συναισθήματα αλλά ασκείται στο να τα μετουσιώνει σε σοφία. Το κάθε τι στον κόσμο θεωρείται χρήσιμο ενώ κάθε εμπειρία βιώνεται ως ενδιαφέρουσα. Στόχος είναι η πλήρης ανάπτυξη του δυναμικού του πνεύματος ώστε να γίνει κάποιος σταδιακά ο ίδιος ένας Βούδας, ένα «καταφύγιο» για τους άλλους. Με τους πραγματωμένους δασκάλους και τη χαρούμενη συνεργασία με ένα δίκτυο χιλιάδων ιδεαλιστών εθελοντών από όλο τον κόσμο, ο Διαμαντένιος Δρόμος εγγυάται μια χαρούμενη και συναρπαστική διαδρομή.
Ποιες τεχνικές θεωρείς από την εμπειρία σου πιο αποτελεσματικές στο Δυτικό Κόσμο και γιατί;
Ο ιστορικός Βούδας ήταν ένας άνθρωπος που, πριν από 2.500 χρόνια, μέσα από βαθειά διαλογιστική απορρόφηση, αναγνώρισε τη φύση του πνεύματος και έφτασε στη φώτιση. Στα 45 χρόνια που δίδαξε παρέδωσε 84.000 διδασκαλίες ανάλογα με το επίπεδο στο οποίο βρίσκονταν εκείνοι που τον πλησίαζαν. Σε εκείνους που ήθελαν να αποφύγουν τη δυστυχία δίδαξε την αιτία και το αποτέλεσμα (Τεραβάντα, Χιναγιάνα ή Μικρός Δρόμος). Σε εκείνους που ήθελαν να βοηθήσουν τους άλλους παρέδωσε διδασκαλίες για τη σοφία, την αγάπη και το έλεος (Μαχαγιάνα ή Μεγάλος Δρόμος). Σε εκείνους που είχαν εμπιστοσύνη στη δική τους βουδική τους φύση πρόβαλε μορφές ενέργειας και φωτός – ολογράμματα και τους μετέδωσε άμεσα τη φωτισμένη θεώρηση του για τη φύση του πνεύματος (Βατζραγιάνα ή Διαμαντένιος Δρόμος). Χρήσιμοι είναι διαλογισμοί που γαληνεύουν το νου αλλά όχι του είδους που αποκοιμίζουν σε μια γλυκερή κατάσταση ατομισμού. Διαλογισμοί που καθαρίζουν τον νου από τις συσκοτίσεις των εντυπώσεων από βλαβερές πράξεις του παρελθόντος, δημιουργούν σταθερά θεμέλια για ανάπτυξη. Σε έναν κόσμο σύγχυσης και δυστυχίας με συνεχή σκαμπανεβάσματα, πολύτιμος είναι ο διαλογισμός που μετουσιώνει τα ενοχλητικά συναισθήματα σε φωτισμένη σοφία. Που δουλεύει με την ολότητα, ενεργοποιώντας σώμα, λόγο και νου για όφελος όλων.
Πως μπορεί κάποιος να ενσωματώσει αυτές τις τεχνικές στην καθημερινή του ζωή;
Οι φωτισμένοι δάσκαλοι λένε πως η μόνη διαφορά ανάμεσα σε έναν Βούδα και σε εσένα είναι πως ο Βούδας έχει διαλογιστεί περισσότερο. Στον σύγχρονο κόσμο, η ζωή των μοναχών ή των γιόγκι για μήνες απομόνωσης στις σπηλιές ενδεχομένως δεν θα μπορούσε να ωφελήσει άμεσα τα πλήθη, καθώς δεν συναντιέται με τη ζωή των εκατομμυρίων ανθρώπων που σήμερα κατοικούν στο facebook, twitter και instagram. Σύντομες συνεδρίες διαλογισμού κατά τη διάρκεια της μέρας, δέκα λεπτά, μισή ώρα, μία ώρα ή όσο μπορεί κάποιος να διαθέσει δίχως να παραμελήσει τις κοσμικές του υποχρεώσεις, διατηρούν τα επίπεδα της ενέργειας και της διαύγειας σε καλό επίπεδο. Κάτι πάνω στο οποίο μπορεί κάποιος να οικοδομήσει χωρίς να μοιάζει εξωτερικά με εξωτικό φρούτο, το οποίο όλοι θα ήθελαν να φωτογραφίσουν, αλλά κανένας να δοκιμάσει.
Πώς και με ποιο τρόπο ο διαλογισμός πιστεύεις πως μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο;
Διαλογισμός στο Βουδισμό σημαίνει «αβίαστη παραμονή σ’ αυτό που είναι». Αυτό πραγματώνεται μέσω του γαληνέματος του πνεύματος και της ενόρασης, μέσω της άσκησης με τις εσωτερικές ενέργειες και του διαλογισμού στις βουδικές όψεις. Ο αποτελεσματικότερος τρόπος, είναι η ταύτιση με τη βουδική μας φύση – όπως διδάσκεται στο Διαμαντένιο Δρόμο του Βουδισμού. Το ζητούμενο είναι να διατηρεί κανείς αυτή την ύψιστη θεώρηση όχι μόνο κατά τη διάρκεια του διαλογισμού, αλλά και μετά από αυτόν, στις μεταδιαλογιστικές φάσεις.
Έχω μεγάλο ενδιαφέρον να σε ρωτήσω ως ψυχολόγος, θεωρείς ότι η ενασχόληση σου με το Βουδισμό ήταν παράλληλα ένα θεραπευτικό ταξίδι για σένα;
Για να ωφεληθεί κάποιος από το Διαμαντένιο Δρόμο του Βουδισμού καλό είναι να λύσει πρώτα όποια σοβαρά ψυχολογικά θέματα τον βασανίζουν. Αν και εμπεριέχει ενδιαφέρουσες ψυχολογικές μεθόδους, ο Βουδισμός, είναι βουδισμός και η Ψυχοθεραπεία, ψυχοθεραπεία. Η συμβουλή του δασκάλου μου, που προσωπικά χρησιμοποιώ ως «θεραπευτικό» εργαλείο για να κινητοποιούμαι δημιουργικά κάθε φορά που εκτροχιάζομαι από τον στόχο μου, είναι να προσπαθούμε να βλέπουμε τα πάντα από το υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Να εστιαζόμαστε στις ωφέλιμες ιδιότητες και δυνατότητες των ανθρώπων και των περιστάσεων κι όχι στις αδυναμίες τους. Να βλέπουμε οτιδήποτε εμφανίζεται ως το απεριόριστο δυναμικό του χώρου. Ως τη φρεσκάδα και το ελεύθερο παιχνίδι του πνεύματος. Κι αν δεν μπορούμε να λέμε για ό,τι βλέπουμε «Τι υπέροχο!» ας λέμε τουλάχιστον «Τι ενδιαφέρον!».
Προτεινόμενα βιβλία του Λάμα Όλε Νύνταλ από τις Εκδόσεις Διαμαντένιος Δρόμος:
«Διδάσκω πώς είναι τα πράγματα»
Μια ζωντανή προσέγγιση του Βουδισμού στο σύγχρονο κόσμο.
«Ο Βούδας και η Αγάπη»
Πώς να καταφέρουμε αυτό που ονειρεύονται πολλοί: μια ολοκληρωμένη συντροφική σχέση και μια ζωή με παντοτινή ευτυχία.
«Για το θάνατο και την επαναγέννηση»
Βουδιστική σοφία για την τέχνη του θνήσκειν.
Το περιοδικό «Ο Βουδισμός Σήμερα»
Διατίθεται σε ενημερωμένα βιβλιοπωλεία σε όλη την Ελλάδα.
Για περισσότερες πληροφορίες:
Ο Διαμαντένιος Δρόμος του Βουδισμού στην Ελλάδα
http://www.diamondway-buddhism.gr/
Λάμα Όλε Νύνταλ
http://www.lama-ole-nydahl.org/
Βίντεο «Ανακαλύψτε το δυναμικό σας – Λάμα Όλε Νύνταλ»
http://youtu.be/ZhoT2eBXgSg