Μένη ΚουτσοσίμουΆρθρο: Μένη Κουτσοσίμου
Ψυχολόγος – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
ΜΔΕ στην Κοινωνική Ψυχιατρική-Παιδοψυχιατρική
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων
Μεταδιδάκτωρ Ιατρικής Παν/μίου Ιωαννίνων στην Ποιότητα Υπηρεσιών
Πάει και το καλοκαίρι… αυτό ήταν…
Κάθε χρόνο τέτοια εποχή, επιδιώκω να κάνω τον απολογισμό μου.
Στο τραπέζι όλα, χαρές, επιτυχίες, αδικίες, αστοχίες, λάθη, και παραστρατήματα.
Εσύ; Πόσο συνεπής είσαι με τον Εαυτό σου;
Έχεις μάθει να τον ακούς και να τον καταλαβαίνεις;
Σ’ ενδιαφέρει να τον ικανοποιείς;
Το καλοκαίρι λοιπόν είναι μία χαλαρή εποχή που σου επιτρέπει να βάλεις τις σκέψεις σου σε τάξη, να ονειρευτείς και να θέσεις νέους στόχους, αντλώντας δυνάμεις από την εμπειρία σου.
Μπορώ να μιλήσω μόνο για μένα και τον δικό μου απολογισμό, καθώς πέρασα και περνώ κάθε τόσο από τη διαδικασία που σου περιγράφω εδώ.
Θεωρώ ότι δεν έφτασα ως εδώ τυχαία και η αυτογνωσία μου με καθοδήγησε σε πολλά διλήμματα.
Έμαθα να προσπερνώ με συνοπτικές διαδικασίες ό,τι δεν μου αξίζει, δεν μου ταιριάζει και δεν μου αναλογεί.
Γιατί το σημαντικό είναι να είσαι πιστός και συνεπής σε αυτά που Εσύ πιστεύεις για σένα και όχι όλοι οι υπόλοιποι.
Όταν το επιχειρήσεις λοιπόν, είναι καλό να απευθυνθείς στον Εαυτό σου σε πρώτο πρόσωπο, να νιώσει ότι τον καταλαβαίνεις.
Έτοιμος/η; … Πάμε για Εμένα:
- Μπορώ να ζήσω και χωρίς τις μάσκες που μου επιβάλλουν
Αν και δεν εκπαιδεύτηκα έτσι από την οικογένειά μου, έμαθα ότι η μάσκα δεν αξιοποιείται μόνο για λόγους μεταμφίεσης, αλλά εξυπηρετεί τον καθένα που την επιλέγει για να επιτύχει τους στόχους και τα απωθημένα του. Εξαντλητικές μάσκες αποκαλούνται και με ξεπερνούν, καθώς καλύπτουν πρωτίστως το ψέμα… πολύ κουραστικό ειλικρινά να νιώθεις ότι οι άνθρωποι ντύνονται υποκριτικά καθημερινά τους ρόλους τους. Να υποκρίνεσαι ότι είσαι κάποιος που ξέρεις ότι δεν είσαι. Να προσποιείσαι για να μην έρθεις σε ρήξη. Στην επόμενη ζωή θα αλλάξω επάγγελμα, θα γίνω εκπαιδευτής ζώων… λέω στον εαυτό μου για να χαμογελώ.
- Ξέρω πώς να παίζω μπάλα και μόνη μου
Πάλεψα με την αναβλητικότητά μου και το χρόνο τον ίδιο. Άλλο να ονειρεύεσαι και άλλο να περνάς στη δράση… don’t dream of, work for… Δεν τα καταφέρνω πάντα, ενδεχομένως να αργεί πολύ να αποδώσει η προσπάθειά μου, αλλά έμαθα να μην τα παρατώ. Οι καλύτερες επιδόσεις απαιτούν από εμένα αφοσίωση στο στόχο, πείσμα και επιμονή, καθώς τίποτα δεν μου χαρίστηκε, παρόλο που το αξίζω. Αργώ, αλλά θα φτάσω, γιατί πιστεύω στις δυνατότητές μου… ω ναι…
- Με εκτιμώ παρά τις αστοχίες μου
Ένα κλικ χρειάζεται στο μυαλό για να αλλάξουν όλα. Δοκίμασε μόλις ξυπνήσεις να νιώσεις πως είσαι τυχερός/η που ζεις και σηκώνεσαι ξανά. Η γκρίνια είναι για όσους νιώθουν ότι μπορούν να χειριστούν το συναίσθημα, να σε κατεβάσουν για να νιώσουν απαραίτητοι. Θα το επιτρέψεις; Ο καθένας έχει τα προβλήματά του, αλλά κανείς δεν έχει δικαίωμα να έχει απαιτήσεις παρά μόνο από τον εαυτό του. Δεν μπορείς να παράγεις δύο εγώ, παρά μόνο αν νιώθεις ότι το να δημιουργείς καθρέφτες είναι παιχνίδια αντικατοπτρισμού.
- Δεν είμαι αναλώσιμη
Κάθε γεγονός, κατάσταση, συνθήκη ή άνθρωπος, λαμβάνει τη διάσταση που εμείς του δίνουμε ως δικαίωμα. Καθετί είναι μεγάλο ή μηδαμινό αναλόγως του μεγέθους που του δίνεις εσύ στο κεφάλι σου. Για να αλλάξεις το γύρω σου, ξεκινάς από το μέσα σου. Ξεκίνα από το να τα φέρεις όλα στις πραγματικές τους διαστάσεις. Σίγουρα δεν μπορείς να αλλάξεις το παρελθόν και τις επιλογές σου που κατοικοεδρεύουν σε αυτό, μπορείς όμως να μάθεις από τα λάθη σου και να επιλέξεις το αν θέλεις να τα επαναλαμβάνεις ή όχι.
- Έχω πίστη
Υπάρχουν στιγμές που κανείς δεν θα πιστέψει σ’ εσένα και στις δυνατότητές σου. Ενδεχομένως ούτε κι Εσύ. Το μόνο εύκολο είναι να χάσεις το στόχο σου, να σταματήσεις να ονειρεύεσαι ότι μπορείς και περνά από το χέρι σου. Αν ήταν έτσι, κανείς δεν θα τα κατάφερνε. Κανείς δεν θα προσπαθούσε κι όλοι μαζί θα παραμέναμε στο σημείο που μας επιτρέπουν να είμαστε. Οι τοίχοι βρίσκονται εκεί για να σε κάνουν να καταλάβεις πόσο πολύ θέλεις αυτό που βρίσκεται από την άλλη πλευρά. Τώρα, θέλεις να σκαρφαλώσεις, να πας από το πλάι, να τον γκρεμίσεις, να τον διαπεράσεις με τις μαγικές σου δυνάμεις, να προσγειωθείς από επάνω του, να κάνεις τον κύκλο και να βρεις τη μυστική πόρτα, να σκάψεις όπως οι Ντάλτον; Εσύ αποφασίζεις τη μορφή που θα αντιπαρέλθεις στους φόβους σου που σε κρατούν καθηλωμένο.
- Το μόνο σταθερό στη Ζωή μου είναι η ίδια η Αλλαγή
Οι καιροί έχουν αλλάξει. Τα πράγματα έρχονται έτσι που σε αναγκάζουν να ωριμάσεις και να αναπτυχθείς συναισθηματικά ώστε να κατανοήσεις τον ίδιο του τον εαυτό. Δια πυρός και σιδήρου ενδεχομένως να γίνεται η όποια αλλαγή. Σημασία έχει ο τρόπος που θα αντικρύσουμε την αλλαγή, και όχι η στιγμή που θα μας βρει. Στόχος είναι να γίνουν εμπειρικά μέσα μας οι δοκιμασίες, σοφία και να μετασχηματιστούν σε γνώση. Αν καταφέρουμε δε να νιώσουμε ότι όλες τις εμπειρίες είναι ευκαιρίες και λειτουργούν ως σκαλοπάτια που θα διευκολύνουν το πέρασμά μας σε επόμενη φάση, τότε δεν θα αγκιστρωνόμαστε σε καμιά κατάσταση, ειδικά βιωμένου πόνου που δεν μπορούσε μέχρι πρότινος να γίνει κατανοητός.
- Vampire hunter… pas mal!
Όσοι πιστεύουν ότι μπορούν να σου ρουφούν την ενέργεια δεν έχουν καμία θέση στη ζωή σου. Είναι ελάχιστοι εκείνοι που θα χαρούν στη χαρά σου, που θα σε αποδεχτούν όπως είσαι, που δεν θα έχουν κατά νου να σε αλλάξουν, που θα σε στηρίζουν πραγματικά. Όταν τους βρεις δεν τους αφήνεις. Σε όλους τους άλλους κουνάς το μαντήλι και τους εύχεσαι καλή τύχη.
- Συγχώρεση σημαίνει συν + χωρώ
Για να απελευθερωθούμε από τα βάρη των τραυματικών εμπειριών του παρελθόντος είναι απαραίτητο να μάθουμε να συγχωρούμε. Άλλες φορές συγχωρώντας τον καθένα ξεχωριστά, κι άλλοτε συγκεκριμένα τον εαυτό μας που του επιτρέψαμε να πληγωθεί. Να τον συγχωρείτε που δεν ήταν όπως θα θέλατε να είναι, όπως οι άλλοι θα ήθελαν να είναι. Ένα «σε συγχωρώ και σε αφήνω ελεύθερο» είναι υπέρ αρκετό για να σας απελευθερώσει.
- Ζώνη ασφαλείας η ενσυναίσθηση στη ζωή μου
Σε μία κοινωνία που κυριαρχεί ο θάνατός σου η ζωή μου, ποτέ δε γνωρίζεις πως πραγματικά νιώθει κάποιος. Μπορεί να δείχνει «ετοιμοπόλεμος», όμως να είναι πολύ ευάλωτος. Το να ακούς τον άλλο, χωρίς να παρεμβαίνεις στην σκέψη του, φαντάζει εξειδικευμένη πλέον δουλειά, δεν έχουμε μάθει να ακούμε σήμερα. Το να πεις έναν όμορφο λόγο, μια καλή κουβέντα, δεν κοστίζει τίποτα και σίγουρα μπορεί να δώσει τόση δύναμη και ζωντάνια που όλοι μας την έχουμε ανάγκη. Το να είσαι συναισθηματικά τσιγκούνης, να μην έχεις μάθει να λες σ’ αγαπώ, δεν είναι κακό, μπορείς εγκαίρως να το αλλάξεις. Το να χαμογελάς μόνο, δεν κουμπώνει με την ανταπόκριση που αναζητάς. Κανείς μας δεν είναι δεδομένος, φρόντισε να το θυμάσαι αυτό.
- Ενώνω τα κομμάτια… εγώ θα το κάνω αυτό (!) πρόκειται για το δικό μου παζλ
Έχεις διαβάσει τον αλυσοδεμένο ελέφαντα; Αν όχι, βάλτο στο πρόγραμμά σου. Κανείς δεν υποστηρίζει ότι όλα στη ζωή θα είναι ρόδινα και κανένας άνθρωπος δεν πρόκειται να σε απελευθερώσει από τα δεσμά σου. Μόνος σου δημιουργείς τις φυλακές σου, μην το ξεχνάς αυτό… Καθημερινά με τη συμπεριφορά σου, με τις σκέψεις και τις επιλογές σου φροντίζεις να ελευθερωθείς για να πας παρακάτω. Έτσι απλά. Έπεσες, σηκώνεσαι και ξαναπροσπαθείς, όπως έκανες τότε που ήσουν παιδί, άλλοτε κλαίγοντας κι άλλοτε γελώντας… γιατί θα ψηλώσεις!
Για να σε δω τώρα…
Να δω πότε αυτές οι πτώσεις σου θα γίνουν επιτέλους πτήσεις…
Σειρά σου…
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Bensaid C. (1994). Αγάπησε τον εαυτό σου, η ζωή θα σε αγαπήσει. Σειρά, Ψυχολογία. Νέα Σύνορα, Εκδόσεις Λιβάνη.
Μπουκάι Χ. (2011) Ο αλυσοδεμένος ελέφαντας. Εκδόσεις Opera.
Stutz P. & Michels B. (2015). Τα εργαλεία της Ψυχής: Πώς να μετατρέψετε τα προβλήματα σε όπλα για να αλλάξετε τη ζωή σας. Εκδόσεις Πατάκης.