ΑnimartistsΆρθρο: Ρένα Πιτσάκη
Ιστορικός Τέχνης
Επιμέλεια: Θεοδώρα Βαγιώτη
Φιλόλογος
Η εποχή που διανύουμε είναι μια εποχή επιλεκτικής και υποκειμενικής μνήμης. Αυτό σημαίνει σε πολλά επίπεδα, ότι ο καθένας, μέσα από ένα οικοδόμημα συλλογικών και ατομικών αναμνήσεων, επιλέγει ηθελημένα και σκόπιμα, τί θα ανασύρει από τη μνήμη του, τί θα παραποιήσει και τί θα απωθήσει από αυτή, επιλογή που συχνά εξαρτάται από οπορτουνιστικές τάσεις, κοινωνικοπολιτικές επιταγές ή και προσωπική ωφέλεια. Πέραν αυτών όμως, μνήμη είναι ακόμα η πηγαία ανάμνηση, η ενστικτώδης μαρμαρυγή, η ανεπιτήδευτη αναθύμηση, η διαισθητική τάση επιστροφής σε μια στιγμή του παρελθόντος. Σε αυτό το επίπεδο η εικαστική απόδοση εκλάμψεων του μνημονικού έχει πάντα ενδιαφέρον και δημιουργεί μια αφήγηση συνδιαλεγόμενη με το χρόνο.
Η εικαστικός Ράνια Μπέλλου, επιχειρεί να κάνει μια ολοκληρωμένη έρευνα μέσα από το έργο της σε πολιτισμικές αφηγήσεις και δομές, στο αχανές παρελθόν, ανασύροντας από τη λήθη θύμησες που ανακαλώνται, μορφοποιούνται και τελικώς επιφορτίζονται με μια νέα ταυτότητα. Το πολύπλευρο και συνεπές στη φιλοσοφία εδώ και χρόνια έργο της, απαντά στον τρόπο θέασης του κόσμου μέσα από τα μάτια της και την συνειδητή επιλογή της να αντλεί καλλιτεχνική έμπνευση μέσα από τους θεματικούς άξονες της μνήμης, της λήθης και του φαντασιακού στοιχείου.
Γεννημένη το 1982 στη Θεσσαλονίκη, με σπουδές στη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης και στο Central Saint Martins College of Art and Design, στο Λονδίνο, στόχευσε να μετατρέψει το ταλέντο και τη δημιουργικότητα της σε επάγγελμα. Έχοντας στο βιογραφικό της residencies και συμμετοχές στην Αμερική, το Λονδίνο, το Ντουμπάι, το Μεξικό, την Ιταλία, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και υπό την ομπρέλα των Kalfayan Galleries, η Ράνια Μπέλλου έχει πλέον ένα πολύπλευρο, διαρκώς εξελισσόμενο έργο και μια πληθώρα ενεργών συμμετοχών, που κάνουν την καλλιτεχνική της φωνή, ολοένα και πιο δυναμική.
Οι επιρροές της από το πολύτομο έργο του Marcel Proust «Αναζητώντας το χαμένο χρόνο», που με ερέθισμα μια γευστική εμπειρία ξεκινά να δομεί όλη τη θεώρηση του για την Μνήμη, τη Λήθη και τις προεκτάσεις τους, δεν είναι μόνο πρόδηλες, αλλά ταυτόχρονα αποτελούν το θεωρητικό υπόβαθρο, που μεταξύ άλλων πλαισιώνει το έργο της. Με εφαλτήριο της φιλοσοφίας του έργου της το μοντέλο της υποκειμενικής μνήμης, όπως διατυπώνεται από τον Προυστ, και έχοντας εμβαθύνει στους τόπους της μνήμης, η Ράνια Μπέλλου επιδιώκει να προτείνει μια θέαση των προσωπικών αναμνήσεων, καταλύοντας τα όρια του χρόνου και εισχωρώντας στους χώρους του φαντασιακού.
Την πρώτη ύλη στο έργο της Ράνιας προσφέρουν επισκέψεις σε μικρά markets του Λονδίνου, αντικερί, “ανασκαφές” στο σεντούκι του πατρικού της, φωτογραφίες, αναμνηστικά, παλιά ημερολόγια, καρτ ποστάλ, υλικά που για την εικαστικό αποτελούν “σύγχρονα φυλαχτά” που γεφυρώνουν χρονικά, ηλικιακά και πολιτισμικά χάσματα και έχουν κάτι να της αφηγηθούν. Το χειροποίητο ιαπωνικό χαρτί Gampi ή Kozo, που κατ’ εξοχήν χρησιμοποιεί, σε συνδυασμό με τις απαλές διαβαθμίσεις των μολυβιών της, της δίνουν την ευκαιρία να αποδώσει την αίσθηση της ευθραυστότητας, της αμυδρότητας ενός πέπλου διαφάνειας, που εναγκαλίζει τις φόρμες της, μια ατμοσφαιρική αισθαντική υφή, μέσω της οποίας δημιουργεί ένα παλίμψηστο αφηγήσεων, όπου οι χρόνοι συγχέονται και δημιουργούνται ιστορίες μέσα στις ιστορίες. Κάθε έργο της αποτυπώνει, ένα “ελεύθερο ταξίδι ανάμεσα σε συγκεχυμένες και ασαφείς νοητικές εικόνες”, που επιτρέπουν διαφορετικές αναγνώσεις και εντάσσουν το θεατή σε διάδραση με το έργο.
Μέσα από τη μνήμη ανακαλείται το παρελθόν, βιώνεται το παρόν και θωρακίζεται το μέλλον. Αποτελεί τον πυρήνα των εγκάτων της σκέψης, της βιωμένης ιστορίας και προσωπικής εμπειρίας. Η Τέχνη, λειτουργώντας όπως πάντα λυτρωτικά έρχεται για να επανεξετάσει και να μεταπλάσει τη μνήμη. Με αυτό τον τρόπο επέρχονται προβληματισμοί επάνω στην έννοια της ταυτότητας, του πολιτισμού, της βιωματικότητας, στοιχεία τα οποία είναι βαθύτατα έντονη η ανάγκη να επανεξεταστούν στο σήμερα.
*Για περισσότερες πληροφορίες και οπτικό υλικό της εικαστικού επισκεφθείτε το site www.raniabellou.com
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Προύστ, Μάρσελ, 1969, Αναζητώντας το χαμένο χρόνο, Ηριδανός
Yates, A.Frances, 1966. The Art of Memory. Volume III., Ark Paperbacks