Άρθρο: Ρένα Πιτσάκη
Αρχαιολόγος & Ιστορικός Τέχνης
Επιμελήτρια της έκθεσης

Επιμέλεια: Θεοδώρα Βαγιώτη
Φιλόλογος

Στις 16.02.2017 στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης εγκαινιάζεται η ατομική έκθεση του εικαστικού Βασίλη Αλεξάνδρου. Η έκθεση αυτή, έχοντας ως κλειδί ανάγνωσης το λογοπαίγνιο που φέρει στον τίτλο, επιχειρεί να μετατρέψει τη φράση «δια βίου μάθηση» σε διφορούμενη και να εγείρει προβληματισμούς σχετικά με την μορφή της εκπαιδευτικής διαδικασίας, με προεκτάσεις την (επανά)χρήση εθνικών- πολιτιστικών συμβόλων και την ευμεταβλητότητα της ιστορίας. Οι εγκαταστάσεις, οι οποίες υποστηρίζουν το εννοιολογικό αυτό πλαίσιο και αποτελούν μακροχρόνια έρευνα του εικαστικού, συνδιαλέγονται με τις παραπάνω έννοιες ως μια ενιαία αφήγηση περί παιδείας και επανανάγνωσης της ιστορίας.

Βασική σύλληψη που λανθάνει σε όλες τις εγκαταστάσεις είναι αυτή της βίας, η οποία ωστόσο αποδίδεται με τη χροιά του αγγλικού “force”, δηλαδή της ισχύος, της (κατά)πίεσης, της κινητηρίου δύναμης. Η έννοια αυτή παίρνει τη μορφή της παρεμβολής, είτε θεσμοθετημένης στις περιπτώσεις των εγκαταστάσεων που πραγματεύονται την μορφή της μάθησης, είτε ως παρεμβατική  ενέργεια που έχει αλλοιώσει την δομή και την ιστορία των εκτιθέμενων εθνικών απορριμάτων.

Η αφήγηση ξεκινάει από τις μεθόδους της εκπαιδευτικής διαδικασίας και την τυπολογία της μάθησης∙ τον τρόπο που τελικά μαθαίνουμε. Το τελευταίο μας μεταφέρει στο πείραμα του Ζακοτό και τα «μαθήματα πνευματικής χειραφέτησης»: Πόσο παρεμβατική είναι για το εκάστοτε πνευματικό υποκείμενο η διαδικασία της μάθησης; Κατά πόσο υποθάλπεται στο σύστημα αυτό το μοντέλο της διανοητικής ανισότητας; Ποια είναι τα όρια της κατάχρησης της εξηγητικής μεθόδου του εκπαιδευτικού και ποια η εξίσωση της σχέσης δάσκαλος-μαθητής-βιβλίο; Οι κοινοί τόποι μεταξύ του εικονοκλαστικού έργου του Ρανσιέρ και του σύνολου της παρούσας εικαστικής έκφρασης είναι πρόδηλοι και συνεπικουρούν στη διερεύνηση επιπλέον ζητημάτων σχετικά με τα περιθώρια χειραγώγησης ή χειραφέτησης του εκπαιδευόμενου. Η εγκατάσταση του σχολικού αμφιθεάτρου, η οποία επιφέρει σε πρώτο επίπεδο την ανάκληση κοινών μαθητικών βιωμάτων, συντελεί στην αποδόμηση των αμβώνων της εκπαίδευσης και της καθεστηκυίας τάξης. Η εργώδης προσπάθεια για ευταξία απαντάται με αποσύνθεση και σχολιάζεται εικαστικά ως τροχοπέδη για ελεύθερη διερεύνηση[i] «σ’ ένα δρόμο που ο ερευνητής ερευνά συνεχώς μόνος του»[ii].

Μέσω μιας αχρονικής παράθεσης στιγμιοτύπων της ιστορίας που διατρέχουν την έκθεση, γίνεται η μετάβαση στις εγκαταστάσεις με τα εθνικά θραύσματα, που αποτελούν εκτός από αντικείμενα με εμφανή αλλοίωση, και έμφυτο μέρος της εκπαιδευτικής ύλης. Σύμβολα-δεσμά και άρρηκτα συνδεδεμένα με τις έννοιες της παιδείας και της ταυτότητας, εκτίθενται ως επαναχρησιμοποιημένα αναλώσιμα σπαράγματα του άλλοτε ιστορικού και ένδοξου παρελθόντος. Εμβλήματα που κακοφόρμισαν στο χρόνο και μετέβαλαν το εννοιολογικό τους φορτίο, συμβάλλουν στην επανεξέταση της ιστορίας και την κατακλείδα εγκατάσταση History. Μια ιστορία που προτάσσεται εύπλαστη και ευμετάβλητη στις επιταγές της εκάστοτε χρονικής συγκυρίας και μπορεί να διαπλάσει τον ρου της μέσα από το πάτημα ενός ποδομοχλού, στον οποίο τελικώς ο καθένας δύναται να  επέμβει.

[i] B.Russell, «Η εκπαίδευση ως πολιτικός θεσμός», Πλέθρον, 2016, σελ.15

[ii] J. Rancière, «Ο αδαής δάσκαλος», Νήσος, 2008, σελ.34

Ο πλήρης κατάλογος της έκθεσης θα αναρτηθεί στο προσωπικό website του εικαστικού :  http://vasilisalexandrou.wixsite.com/vasilis-alexandrou

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε τη σελίδα μας στο Facebook: https://www.facebook.com/events/180236585794322/

Η έκθεση διοργανώνεται από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης για τα 60 χρόνια λειτουργίας του.

Παράλληλα, στο πρόγραμμα εντάσσεται η μουσική παράσταση “à propos ii” των φοιτητών σύνθεσης του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας για τα 150+1 χρόνια από τη γέννηση του Erik Satie, η οποία θα παρουσιαστεί στο κοινό το Σάββατο 18.02.2017, στις 20:30, υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του καθηγητή Γιώργου Κυριακάκη.

Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 9-15 ετών, σε προγραμματισμένες με το Γαλλικό Ινστιτούτο ημερομηνίες και ώρες.

Η έκθεση πραγματοποιείται με την ευγενική χορηγία των: Kakiousis Digital Printings,

Κοινωνικός Συνεταιρισμός “ΣΥΝ.ΚΟΙΝΩ”, Bensousan Han, Vintage Bicycle Workshop.

Εγκαίνια έκθεσης Πέμπτη 16.02.2017, 20:00 στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης (αίθουσα Αλλαντίνη-Ντασσώ), Λεωφόρος Στρατού 2Α, Θεσσαλονίκη

Διάρκεια από τις 16-28.02.2017, Δευτέρα-Παρασκευή 10:00-13:00 και 18:00-21:00.

Η είσοδος για το κοινό θα είναι δωρεάν