Αλεξάνδρα ΔεδικούσηΆρθρο: Αλεξάνδρα Δεδικούση
Ψυχολόγος
Επιμέλεια: Γιάννα Τζιρίτα
Φιλόλογος
«Με τα μάτια μιλάμε εμείς». Με τα μάτια, με τα χείλη, με τα άκρα, με όλο μας το σώμα. Πολλές φορές, είναι πιο εύκολο, πιο ανώδυνο, να εκφραστούμε μέσα από το σώμα μας παρά μέσα από το στόμα μας. Αυτό το φαινόμενο ονομάστηκε «γλώσσα του σώματος» και ερευνήθηκε από μια σειρά επιστημόνων του χώρου. Η γλώσσα του σώματος είναι, λοιπόν, όλοι οι μη λεκτικοί τρόποι, όλα τα συμβολικά μέσα τα οποία εκδηλώνουν προαίρεση ή συναίσθημα και δεν εκφράζονται μέσω της τυπικής λεκτικής οδού.
Οι γυναίκες, για άλλη μια φορά, εμφανίζονται ως ενεργητικότεροι χρήστες της μη λεκτικής οδού, λόγο ιδιοσυγκρασίας. Η αλήθεια είναι ότι οι γυναίκες εκφράζονται περισσότερο μέσα από το σώμα τους, χειρονομούν περισσότερο, κινούνται πιο λυρικά και κατανοούν σε βάθος τον συμβολισμό των ανθρωπίνων αλληλεπιδράσεων. Παρόλα αυτά, οι άνδρες δεν πηγαίνουν πίσω. Συνειδητά ή μη, εκφράζουν πλήθος συναισθημάτων και προαιρέσεων μέσα από το σώμα τους.
Η γλώσσα του σώματος δε μαθαίνεται με την τυπική έννοια, μεταγγίζεται μέσω της εμπειρίας, ενστικτωδώς, και μέσω μίμησης προτύπου. Είναι δώρο της ανατροφής και του gut instinct που φέρει το άτομο εντός του. Το εντυπωσιακό είναι ότι είναι μια γλώσσα παγκόσμια, ευρέως κατανοητή και κοινή στα μήκη και πλάτη της γης. Όταν όλα τα άλλα αποτυγχάνουν, η γλώσσα του σώματος καταφέρνει να επικοινωνήσει τα πιο δυνατά και ουσιαστικά μηνύματα.
Ας δούμε ένα παράδειγμα, μη λεκτικής έκφρασης μιας γυναίκας. Σε μια παρέα, μια δεσποινίς μιλώντας με έναν άνδρα έχει υιοθετήσει κλίση του σώματος αντιδιαμετρικά απέναντί του, με τις μύτες των ποδιών της να κεντράρουν σε αυτόν, διατηρεί συνεχή και έντονη βλεμματική επαφή μαζί του, γελά με τα αστεία του και μιμείται μεγάλο μέρος των εκφράσεων του, παίζει με τα μαλλιά της, χαϊδεύει τα δάκτυλα της ή παίζει με το ποτήρι που κρατά και με κάθε ευκαιρία μειώνει την απόσταση μεταξύ τους. Ίσως ακόμα ακόμα και να τον αγγίζει απαλά, όποτε έχει την ευκαιρία. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι όλοι κατανοούν ότι η συγκεκριμένη γυναίκα φλερτάρει! Με κάθε τρόπο, προσπαθεί να αναδείξει τα καλύτερα χαρακτηριστικά της, να δείξει ότι κινείται ενσυναισθητικά απέναντί του και να του παρέχει αμέριστη προσοχή. Του λέει ξεκάθαρα και δυνατά:«Διαλέγω εσένα».
Ας μιλήσουμε και για τη γλώσσα του σώματος ενός άνδρα. Σε ένα εργασιακό πλαίσιο, εισέρχεται ένας κύριος, ντυμένος προσεγμένα με τρόπο που τονίζονται οι αυστηρές γραμμές του σώματός του, έχει σταθερό και ανοικτό βηματισμό, διατηρεί έντονη βλεμματική επαφή με όποιον συνδιαλέγεται, έχει δυνατή και θερμή χειραψία και όταν στέκεται, τείνει να έχει τα χέρια στις τσέπες του παντελονιού του ή στηριγμένα στη ζώνη του. Είναι πολύ πιθανό αυτός ο κύριος να είναι ο διευθυντής του πλαισίου ή κάποιο σημαντικό στέλεχος. Είναι κατά κάποιο τρόπο «αφεντικό» και το δείχνει. Καταλαμβάνει χώρο, φυσικό και συμβολικό, κινείται θαρραλέα και με αυτοπεποίθηση, είναι γοητευτικός και παρών.
Υπάρχουν αναρίθμητα παραδείγματα της γλώσσας του σώματος στις καθημερινές μας αλληλεπιδράσεις και έχει πολύ ενδιαφέρον αλλά και ουσία να συντονίσουμε τους εαυτούς μας σε αυτά. Να παρατηρήσουμε τόσο τους άλλους, όσο και τον εαυτό μας. Είναι πολύ πιθανόν με αυτό τον τρόπο να νιώθουμε παραπάνω την αλήθεια πίσω από κάθε αλληλεπίδραση, να κατανοούμε βαθύτερα νοήματα. Η ουσιαστική επικοινωνία συναρτάται από την κατανόηση του δέκτη τόσο των λεκτικών όσο και των μη λεκτικών σημάτων που εκπέμπει ο πομπός.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Pease A. & Pease B. (2006). Το απόλυτο βιβλίο για τη γλώσσα του σώματος. Εκδόσεις Έσοπτρον, Αθήνα.