Αλεξάνδρα Δεδικούση‘Αρθρο: Αλεξάνδρα Δεδικούση
Ψυχολόγος
Επιμέλεια: Γιάννα Τζιρίτα
Φιλόλογος
Τι είναι η ευτυχία; Αν ρωτήσουμε διάφορα άτομα, θα πάρουμε πολύ διαφορετικές απαντήσεις. Κάποιοι ορίζουν την ευτυχία σαν κατάσταση, σαν σταθερό σημείο κορυφής, στο οποίο φτάνεις μετά από κοπιώδη αναρρίχηση. Κάποιοι αρνούνται την ύπαρξή της, θεωρώντας την αυταπάτη, το «καρότο» που χρειάζεται να βλέπουμε για να συνεχίζουμε να προχωράμε. Κάποιοι κινούνται πιο μαθηματικά, θεωρούν την ευτυχία άθροισμα πολλών μικρών καλών στιγμών.
Υπάρχει, γενικά, μια μεγάλη και σημαντική παρανόηση. Μπερδεύουμε την ευτυχία με τη χαρά και, κατ’ επέκταση, τις χαρούμενες στιγμές. Επομένως, όσο πιο πολλές χαρούμενες στιγμές έχω, τόσο πιο ευτυχισμένος είμαι. Ή όσο πιο πολλά αγαθά έχω, τόσο πιο ευτυχισμένος είμαι, κ.ο.κ.
Η ευτυχία, όμως, κατά την προσωπική μου τουλάχιστον άποψη, είναι νοοτροπία, είναι στάση και τρόπος ζωής και θεώρησης των πραγμάτων και ειλικρινά, ουδεμία σχέση έχει με την ύπαρξη χαρούμενων στιγμών. Η ευτυχία είναι ο τρόπος που υιοθετώ για να ερμηνεύσω την καθημερινότητα και τη στιγμή μου. Είναι το mindset που δημιουργώ εντός μου μέσω του οποίου φιλτράρω κάθε μου προσλαμβάνουσα.
Επιπλέον, η ευτυχία είναι, ίσως, το πιο αυστηρά προσωπικό αίσθημα στον κόσμο. Κανείς δεν έχει την ίδια ακριβώς διαδρομή ευτυχίας με κανέναν άλλο. Είναι, λοιπόν, φοβερά υποκειμενικό το πώς δημιουργείται, αλλά σίγουρα είναι φοβερά σημαντική η πορεία αυτή. Γιατί ορίζοντας τον τρόπο με τον οποίο γινόμαστε ευτυχισμένοι, ουσιαστικά ορίζουμε το ποιοι είμαστε και ποια είναι η διαδρομή μας σε αυτή τη ζωή.
Πολύ προσωπικά, λοιπόν, η δική μου κατασκευή της ευτυχίας είναι εν εξελίξει, αλλά σίγουρα περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία:
Είμαι ευτυχισμένη όταν γνωρίζω το ποσοστό ευθύνης που έχω πάνω μου και μπορώ να διαχωρίζω τι είναι δική μου ευθύνη και τι όχι.
Η ευθύνη είναι μια ουδέτερη, διάφανη έννοια χωρίς φόρτιση θετική ή αρνητική. Ή, μάλλον, περιλαμβάνει και τα δύο. Είμαι υπεύθυνη σημαίνει έχω βάρος, αλλά έχω και επιλογή. Η δράση μου έχει αποτέλεσμα και αντίκτυπο. Είμαι, λοιπόν, ευτυχισμένη, όταν γνωρίζω ανά πάσα στιγμή για τι είμαι υπεύθυνη, αρά τι μπορώ να αλλάξω και να ελέγξω και τι όχι. Τι δεν μου ανήκει, τι δεν μπορώ να ελέγξω.
Είμαι ευτυχισμένη όταν γνωρίζω ότι είμαι ελεύθερη ανά πάσα στιγμή. Είμαι ελεύθερη να κάνω και να σκεφτώ ότι θέλω και, φυσικά, να καρπωθώ τις συνέπειες αυτών. Μπορώ ανά πάσα στιγμή να επιλέξω κάτι και να φερθώ ενήλικα απέναντί του. Ενήλικα σημαίνει να δεχθώ πρόθυμα και τα θετικά και τα αρνητικά της επιλογής μου. Δεν με καταδυναστεύει κανείς, το μόνο μου αφεντικό είμαι εγώ, και μπορώ να γίνω ο καλύτερος μου φίλος ή ο χειρότερός μου τύραννος.
Είμαι ελεύθερη όσο έχω επίγνωση της ταυτότητάς μου. Όσο γνωρίζω ποια είμαι και μπορώ να με διαχωρίσω από τα σημαντικά για εμένα πρόσωπα, όσο μπορώ να μην με συγχέω με τη μανά μου, τον πατέρα μου ή τον σύντροφό μου, είμαι σε επαφή με την ταυτότητά μου και, άρα, είμαι ευτυχισμένη. Δεν αλλοτριώνομαι, δεν παραβλέπω τις ανάγκες μου, δεν αποφεύγω την ευθύνη μου, δεν δωρίζω την ελευθερία μου. Είμαι, ανά πάσα στιγμή η καλύτερη δική μου έκδοση, μια και δεν μπορώ να είμαι κανένας άλλος!
Τέλος, είναι ευτυχισμένη, όσο μπορώ να ξεχωρίζω τι με ενδιαφέρει, αλλά δεν με αφορά. Τι με απασχολεί, τι μου δημιουργεί συναισθήματα, αλλά τι δεν είναι υπό τον έλεγχο ή την ευθύνη μου ή τι δεν είναι δικό μου «ταξίδι». Μπορώ να στεναχωριέμαι ή να χαίρομαι για πράγματα που συμβαίνουν στην οικογένειά μου, αλλά δεν πρέπει να ξεχνώ ότι κάποια από αυτά δεν με αφορούν, δεν είναι δική μου δουλειά, δεν περιμένουν δική μου δράση.
Όλα τα παραπάνω είναι συντεταγμένες που χρησιμοποιώ καθημερινά, είτε σε καλές, είτε σε κακές στιγμές και όσο πιο κοντά τους βρίσκομαι, τόσο πιο ευτυχισμένη νιώθω. Ναι, μπορείς να νιώσεις ευτυχισμένος σε μια δύσκολη συνθήκη, είναι αυτό που οι Άγγλοι λένε «in peace», σε ειρήνη, σε αρμονία με τη θέση μου και τις επιλογές μου.
Όταν ποντάρεις τα χαρτιά σου για την επίτευξη της ευτυχία εντός σου, σε στοιχεία αυτεπίγνωσης και ταυτότητας πολλαπλασιάζεις τις πιθανότητες να βιώσεις μια ευτυχισμένη ζωή σε σχέση με το αν ποντάρεις σε εξωτερικούς παράγοντες, όπως είναι οι καλές στιγμές, τα αγαθά ή οι πράξεις των άλλων.
Γίνε, λοιπόν, ενεργός δημιουργός της ευτυχίας σου και για μια και ουσιαστική φορά, χρησιμοποίησε τον έλεγχο που διαθέτεις προς όφελός σου.
Καλό, ευτυχισμένο, συνειδητό ταξίδι!