Μένη ΚουτσοσίμουΆρθρο: Μένη Κουτσοσίμου
Ψυχολόγος – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά τους. Καθώς μεγαλώνεις, κουβαλάς όλες τις προσδοκίες και τις επενδύσεις των γονιών σου για το μέλλον σου, το πώς σε φαντάζονται εκείνοι, το πώς πιστεύουν εκείνοι ότι θα είναι καλό για σένα να ζήσεις τη ζωή σου. Και κάπου εκεί στην εφηβεία σου, δημιουργείς ασυνείδητα τον φανταστικό ενήλικο εαυτό σου. Το τοπίο σου, αν και δεν είναι ξεκάθαρο στην παλέτα των επιθυμιών σου, νιώθεις ότι μπορείς να το κουμαντάρεις και να οικειοποιηθείς τις προσδοκίες και τα θέλω των ανθρώπων που σε περιβάλλουν, δημιουργώντας εν τέλει ένα σαγηνευτικό πακέτο παρουσίασης.
Καθοδόν, κι εκεί που ονειρευόσουν ταξίδια και μεγαλεία, επικοινωνία και αναγνώριση, διαπιστώνεις ότι υπάρχει ή τίθεται από τους γύρω σου σαρκαστικά, μία ημερομηνία επίτευξης. Το νόημα αυτής είναι ότι πρακτικά, σε παίρνει, ή οφείλεις να πραγματοποιήσεις τις αρχικές σου φαντασιωσικές επενδύσεις, μέχρι ένα εύλογο χρονικό διάστημα.
Περνώντας από τον ένα κύκλο στον άλλο, στον απολογισμό του κάθε κύκλου ζωής, οφείλεις να μάθεις να κάνεις και ταμείο… Πώς; Να σου δείξω.
- Πόνταρες στο να περάσεις στο πανεπιστήμιο; Τα κατάφερες;
- Πέρασες; Έχεις πάρει πτυχίο στο προβλεπόμενο διάστημα σπουδών;
- Έχεις φίλους, παρέες και σχέση;
- Έχεις οργανώσει τη ζωή σου έτσι ώστε να γνωρίζεις τι θα κάνεις στα επόμενα 5 χρόνια;
- Από δουλειά; Ποιες είναι οι κινήσεις σου για να εξασφαλιστείς;
Το σύμπαν δεν συνωμοτεί όμως πάντα. Κι εκεί που υπολογίζεις ότι το timing είναι χρονιά τερματισμού και χαλάρωσης, εκεί ακριβώς σου προκύπτει – με όρους οικοδομικών εργασιών – χρονιά του σήκωσε τα μανίκια για να ρίξουμε θεμέλια.
Δεν προλαβαίνεις να ξεκουραστείς, ούτε και να χαλαρώσεις. Σαν ένα συνεχές εργοτάξιο. Εκεί που κατεβαίνει η ταμπέλα «υπό ανέγερση», ανεβαίνει η «υπό ανακαίνιση». Κι εκεί που νιώθω ότι τα κατάφερα, κάτι μου τρίζει στα θεμέλια.
Εννοείται ότι μπορεί να μου φταίω εγώ στην όλη ιστορία. Εκεί που ολοκληρώνω κάτι, και πριν προλάβω να το χαρώ, οι προτεραιότητές μου έχουν αλλάξει, αναζητώ κάτι άλλο. Μπορεί να φταίει όμως και το ίδιο το όνειρο, που αποδείχτηκε ολίγον λειψό. Και η πραγματικότητα έχει μερίδιο ευθύνης, δεν με περίμενε να ολοκληρώσω το έργο μου, τραβά απλά το χαλί και με υποχρεώνει να αλλάξω καμβά.
Ποια είναι τα μαθήματα που μπορεί να πάρεις από αυτή τη διαδικασία;
Το κλείσιμο κάθε κύκλου στη ζωή, σε προετοιμάζει συνειδητά για να μιλάς λιγότερο και να παρατηρείς περισσότερο τους άλλους. Εξετάζοντας τη συμπεριφορά τους, φυλλομετράς τις δυνάμεις σου συγκριτικά με αυτές των υπολοίπων, αντιδράσεις που προσεγγίζεις από μία άλλη οπτική γωνία κάθε χαμόγελο, κάθε δάκρυ, κάθε λέξη, σκέψη ή συμβουλή τους. Για ποιο λόγο; Κυρίως γιατί οι αισθήσεις σου βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού από μια αμφιβολία που έχει φωλιάσει μέσα σου καιρό, αλλά μόλις τώρα την παραδέχεσαι: δε νιώθεις όπως παλιά…
Και μόλις συνέλθεις από το σοκ, πέφτεις με τα μούτρα να δημιουργήσεις κάτι καινούριο που θα σε κάνει να πας παρακάτω. Και φτου κι απ’ την αρχή, όνειρα, επιθυμίες προσδοκίες.
Πώς θα είναι αν…
Λες να μου βγει αυτή τη φορά;
Το πού να τρέχω τώρα, ανταγωνίζεται ξαφνικά το αν όχι τώρα, πότε…
Ώρα για «κατεδάφιση» θα σου πω εγώ με τη σειρά μου… είναι η φάση που συνειδητοποιείς το αν είσαι καλά εδώ που βρίσκεσαι ή αν επιθυμείς να πας παρακάτω και τους λόγους που δεν το τολμάς.
Ας είμαστε ειλικρινείς. Με κυνική διάθεση ρεαλισμού και αντικειμενικότητας θα επιθυμούσες σε κάθε περίπτωση που κλείνει ένας κύκλος, να ευχηθείς από τώρα καλό φθινόπωρο και να εξαφανιστείς σε κάποιο νησί της άγονης γραμμής, χωρίς internet και γενικώς κανενός είδους επαφή με τον έξω κόσμο.
Όμως, ως ενήλικας, είσαι σε θέση να αναγνωρίσεις ακόμη και στις δυσκολότερες περιόδους σου την αβάσταχτη ελαφρότητα των συναισθημάτων σου, των σκέψεων και των φόβων των επιλογών σου. Και αυτό μπορεί τελικά να είναι και το κλειδί για να τρέξει το διάστημα που ακολουθεί, με όσο το δυνατό λιγότερες απώλειες.
Βλέπεις, μπροστά σε ένα τέλος, το μυαλό σου είναι σχεδόν μονίμως διχασμένο. Ναι μεν εμφανίζονται νέοι άνθρωποι που συναναστρέφεσαι, αλλά ο χαρακτήρας τους, το παρουσιαστικό τους, ο τρόπος που μιλάνε, ενδεχομένως να σου θυμίζουν πρόσωπα και καταστάσεις που είτε άφησες πίσω σου, είτε ακόμη προσπαθείς να ξεπεράσεις. Τα νέα που μαθαίνεις, δε σε εκπλήσσουν γιατί με κάποιο τρόπο αφορούν εξελίξεις και καταστάσεις που ήξερες ήδη προς τα πού θα οδηγηθούν. Τα φρέσκα μέρη που επισκέπτεσαι, σου δημιουργούν απανωτά déjà vu με μέρη που έχεις επισκεφθεί αλλά καλοκαίρια, με άλλα πρόσωπα και με όνειρα που η σκόνη του χρόνου έπνιξε. Με απλά λόγια, όλα έχουν άρωμα φορμόλης.
Καθώς λοιπόν οι προσδοκίες σου εξελίχτηκαν, κι εσύ μέσα από αυτές, οφείλεις να μάθεις με τα χρόνια να αφήνεις χώρο για νέα όνειρα.
Όσο για μένα, έμαθα να μην επιτρέπω στους άλλους να λογοκρίνουν τα θέλω μου. Έμαθα να κάνω οικονομία στην επιλογή των «υλικών» που θα χρειαστώ στην επόμενη φάση… γιατί θα υπάρξει σίγουρα επόμενη φάση. Έτσι λοιπόν κάνοντας ταμείο, μπορώ να παραδεχτώ με σιγουριά πως έχω κλείσει τους κύκλους εκείνους που δεν είχαν χώρο στη ζωή μου. Θυμάμαι ότι όταν κάτι με στένευε και δεν ήταν σίγουρα τα ψηλοτάκουνα ή τα επιπλέον κιλά που πηγαινοέρχονταν ανάλογα με τις στεναχώριες, ο κύκλος έκλεινε.
Το να κάνεις λοιπόν restart, update, επανεκκίνηση, όπως θέλεις ονομάτισέ το, για να συγχρονίζεσαι σ’ έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει, σημαίνει ότι οφείλεις να παραδεχτείς ότι το βολικό πέθανε ή δεν σου ταιριάζει πλέον. Η κούραση που θα νιώσεις είναι οικοδομικών προδιαγραφών, να τα κάνεις όλα από την αρχή, με κόπο και ένταση να προλάβεις να χτίσεις πιο καλά, πιο ανέξοδα, πιο έξυπνα. Η κυκλική επαναλαμβανόμενη διαδικασία σε διδάσκει στην πορεία, το τι δεν σου ταιριάζει και τι δεν θέλεις άλλο στο τοπίο σου. Οπότε ξεκίνα άμεσα με το επιθετικό ξεσκαρτάρισμα και μετά φύγε για την άγονη γραμμή αν ακόμη αυτό επιθυμείς!
… κι αν μεγάλωσες, και με τη ζωή σου μάλωσες, κράτα κι αυτό, από μένα, για σένα:
Δεν γυρίζουμε πίσω στη ζωή …. ούτε για να πάρουμε φόρα!
Σε φιλώ
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Bensaid C. (1994). Αγάπησε τον εαυτό σου, η ζωή θα σε αγαπήσει. Σειρά, Ψυχολογία. Νέα Σύνορα, Εκδόσεις Λιβάνη.