Βιβή ΚατσαρούΆρθρο: Βιβή Κατσαρού
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Ψυχολόγος
Επιμέλεια: Γιάννα Τζιρίτα
Φιλόλογος
Πολύ συχνά έρχεται στο γραφείο μου κάποια νέα κοπέλα και μου λέει ότι πρέπει να φτάσει σε ένα βάρος που βρίσκεται 10 μονάδες κάτω από το ύψος της (χωρίς το μέτρο). Αυτό έχει μάθει από τις φίλες της ή έχει διαβάσει στο διαδίκτυο ότι είναι το σωστό βάρος. Γιατί άραγε δίνεται τόσο μεγάλη αξία σε μία τιμή, σε ένα βάρος, και όχι σε ένα εύρος κιλών, μέσα στο οποίο θα αισθάνεται κανείς καλά; Οι προσδοκίες των ατόμων που ξεκινούν ένα πρόγραμμα απώλειας βάρους, επηρεάζονται από εξωτερικούς παράγοντες όπως για παράδειγμα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τους φίλους, την οικογένεια. Φαίνεται μάλιστα πως όσο πιο πολλά κιλά έχει κανείς, τόσο μικρότερο είναι το ιδανικό βάρος σώματος που ο ίδιος θέτει για τον εαυτό του (Siervo και συν., 2014). Επιπλέον, όσο μικρότερη η ηλικία του ατόμου π.χ εφηβεία, τόσο μικρότερο είναι και το βάρος–στόχος στο οποίο θέλει να φτάσει.
Όταν απευθύνεται κάποιος σε έναν διατροφολόγο για να χάσει βάρος, πολλές φορές δεν υπάρχει συμφωνία στο στόχο που θέτουν οι δύο πλευρές. Ο ειδικός συνήθως θέτει έναν πιο μικρό στόχο, ενώ οι προσδοκίες του ατόμου είναι πολύ μεγαλύτερες.
Δεν είναι ξεκάθαρο εάν οι υψηλοί στόχοι βοηθούν ή εμποδίζουν την επιτυχία σε ένα πρόγραμμα διατροφής, όπως προκύπτει από μία ανασκόπηση δεκατριών μελετών (Crawford & Glover, 2012). Από τη μία πλευρά, ένας υψηλός στόχος εμποδίζει τη συνέπεια στο πρόγραμμα διατροφής, καθώς το άτομο απογοητεύεται όταν δεν καταφέρνει να δει σημαντικά αποτελέσματα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Από την άλλη, οι υψηλότερες προσδοκίες σχετίζονται με υψηλότερη απώλεια βάρους μετά από ένα μέτριο χρονικό διάστημα και με υψηλότερη παραμονή στο πρόγραμμα. Άλλη μία ανασκόπηση 11 μελετών (Durant et al., 2013) συμφωνεί με τη δεύτερη άποψη και προτείνει να αναθεωρήσουμε την αξία θέσπισης ρεαλιστικών στόχων στην επιτυχημένη απώλεια βάρους.
Η προσωπική μου άποψη είναι ότι εξαρτάται από την προσωπικότητα του ατόμου που ξεκινά αυτή την προσπάθεια. Ο καθένας θέτει το στόχο του με διαφορετικό τρόπο, και αντιδρά διαφορετικά στην επιτυχία ή στην αποτυχία. Για κάποιον, μπορεί να είναι ιδιαίτερα αγχωτικό και αποθαρρυντικό να πρέπει να χάσει αρκετά κιλά σε ένα μικρό χρονικό διάστημα, ενώ για κάποιον η γρήγορη απώλεια μπορεί να είναι το κίνητρο για να συνεχίσει. Αντίστοιχα, η αργή απώλεια βάρους μπορεί να ικανοποιήσει κάποιον γιατί έχει χρόνο να προσαρμοστεί σε αυτό τον τρόπο διατροφής και έτσι αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια τα αποτελέσματα θα είναι μακροχρόνια, ενώ άλλος μπορεί να κουραστεί και να σταματήσει την προσπάθεια.
Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, η απώλεια βάρους δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις επίσημες συστάσεις του μισού με ενός κιλού την εβδομάδα ή το 1% του βάρους του, ώστε να μην έχει αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική του υγεία.
Βιβλογραφικές Αναφορές
Crawford, R., & Glover, L. (2012). The impact of pre‐treatment weight‐loss expectations on weight loss, weight regain, and attrition in people who are overweight and obese: A systematic review of the literature. British Journal of Health Psychology, 17(3), 609-630.
Durant, N. H., Joseph, R. P., Affuso, O. H., Dutton, G. R., Robertson, H. T., & Allison, D. B. (2013). Empirical evidence does not support an association between less ambitious pre‐treatment goals and better treatment outcomes: a meta‐analysis. Obesity Reviews, 14(7), 532-540.
Siervo, M., Montagnese, C., Muscariello, E., Evans, E., Stephan, B. C. M., Nasti, G., Papa, A., Iannetti, E. & Colantuoni, A. (2014). Weight loss expectations and body dissatisfaction in young women attempting to lose weight. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 27(s2), 84-89.