Επιμέλεια συνέντευξης: Φίλιππος Ιωάννου

Η “Βασιλική καρδιά” είναι το πρώτο μεταφρασμένο παραμύθι στην Ελλάδα με ήρωα ένα διεμφυλικό άτομο. Περιγράφεται γλαφυρά ο ατομικός αγώνας του ατόμου για αποδοχή από τον εαυτό του και, εν συνεχεία, από το οικογενειακό και το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο. Πρόκειται για ένα βιβλίο που υμνεί τη φυλοδιαφορετικότητα και στόχο έχει την ευαισθητοποίηση αναφορικά με την πρόληψη και την αντιμετώπιση της τρανσφοβίας. Απευθύνεται σε γονείς, εκπαιδευτικούς, θεραπευτές και σε όλα αυτά τα άτομα  που ενδιαφέρονται να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους στις έμφυλες ταυτότητες.  Η πρωτότυπη ιδέα ανήκει στο συγγραφέα Γκρεγκ Μακ Γκουν.  Τη μετάφραση στην ελληνική γλώσσα από την αγγλική έχουν επιμεληθεί η Δρ. Ανδρομάχη Μπούνα (Διδασκουσα Δημοκριτείου Πανεπιστημίου) και η Κιζιρίδου Γεωργία (Εξελικτική – Σχολική Ψυχολόγος). Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πολύχρωμος Πλανήτης.

Καλησπέρα σας, θα θέλαμε να σας συγχαρούμε αρχικά για την πρωτοβουλία σας να αναλάβετε την μετάφραση  του παραμυθιού «Η Βασιλική καρδιά». Το πρώτο παραμύθι με πρωταγωνιστή τρανς παιδί.  Θα θέλατε να μας πείτε δύο λόγια για τον εαυτό σας;

κα. Κιζιρίδου: Καλησπέρα σας και σας ευχαριστούμε θερμά για την πρόσκληση σε συνέντευξη. Είμαι η Γεωργία Κιζιρίδου, Εξελικτική – Σχολική Ψυχολόγος και συγγραφέας. Χαίρομαι πραγματικά που βρίσκομαι ανάμεσά σας!

κα. Μπούνα: Καλησπέρα σας. Είμαι η Ανδρομάχη Μπούνα- Βάιλα, Κοινωνική Ανθρωπολόγος, Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας και διδάσκουσα στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Σας ευχαριστούμε πολύ για την τιμητική πρόσκληση. 

Κα. Κιζιρίδου, θα θέλαμε να μας πείτε πως πήρατε την απόφαση να μεταφράσετε αυτό το συγκεκριμένο παραμύθι; 

Κατόπιν ώριμης σκέψης και συζήτησης με τη συνεργάτιδα, κα. Μπούνα. Ασχολούμαι με τις έμφυλες ταυτότητες και την πρόληψη του σχολικού εκφοβισμού τόσο συγγραφικά, όσο και εκπαιδευτικά. Ύστερα από έρευνα διαπιστώσαμε πως στη συντριπτική πλειοψηφία τους  οι ήρωες διαφόρων  ιστοριών  είναι αγόρια ή κορίτσια που αντιμετωπίζουν, και εν τέλει, ξεπερνούν ορισμένα εμπόδια προκειμένου να φτάσουν στον επιθυμητό τελικό στόχο. Σκέφτηκα πως δεν υπάρχουν αντίστοιχοι ήρωες που να αντιπροσωπεύουν την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, ώστε κατ’ επέκταση να μπορούν τα παιδιά να ταυτιστούν. Έτσι, θεωρήσαμε πως μέσα από ένα παραμύθι με ήρωα ένα διεμφυλικό άτομο θα αναγνωρίσουν, ενδεχομένως, τον εαυτό τους κι άλλα άτομα και θα μπορέσουν να εκφράσουν ανοιχτά σκέψεις και συναισθήματα.

Κα. Μπούνα, σε τί κοινό απευθύνεται η Βασιλική καρδιά και  θεωρείτε πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εκπαιδευτικό υλικό; Αν ναι, πώς; 

To παραμύθι απευθύνεται σε παιδιά 5- 6 ετών αλλά και σε όλα τα άτομα που ασχολούνται ή θέλουν να ασχοληθούν με τη φυλοδιαφορετικότητα. Τα παραμύθια ούτως ή άλλως αποτελούν εκπαιδευτικά εργαλεία, πόσο μάλλον σε θέματα που επικρατούν ακόμη κοινωνικά ταμπού. Θα μπορούσαν οι εκπαιδευτικοί αλλά και οι γονείς με αφορμή την ιστορία της Λύρας να ευαισθητοποιήσουν, να αποδομήσουν και να συζητήσουν το θέμα  της φυλοδιαφορετικότητας.

Κα. Κιζιρίδου, θεωρείτε από την εμπειρία σας στην εκπαίδευση πως θα ενταχθεί εύκολα το παραμύθι αυτό στις τάξεις ή στα σπίτια των παιδιών;

Αυτό θα ήταν το ευκταίο, το οποίο θα θέλαμε να πραγματοποιηθεί. Για τα ελληνικά δεδομένα πρόκειται για ένα καινοτόμο θέμα και, ενδεχομένως, να χρειαστεί χρόνος για να γίνει αποδεκτό ως εκπαιδευτικό εργαλείο στο πλαίσιο ενός προγράμματος Αγωγής Υγείας με θέμα τις διαπροσωπικές σχέσεις, τις έμφυλες ταυτότητες και εν γένει τις κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες. Γνωρίζουμε πως θα χρειαστεί επικοινωνία και συνεργασία τόσο με την εκπαιδευτική κοινότητα, όσο και με τους γονείς, αλλά υπάρχει η διάθεση για να επενδύσουμε συναισθηματικά και χρονικά μέσα από σχετικές παρουσιάσεις και εκπαιδευτικές/ βιωματικές δράσεις. 

Κα. Μπούνα, ως διδάσκουσα σε θέματα φύλου πείτε μας ποια η κατάσταση των τρανς ατόμων στην Ελλάδα αλλά και γενικά;

Η τρανς ορατότητα αποτελεί έναν μεγάλο στόχο και της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, αλλά και της ελληνικής κοινωνίας. Μη ξεχνάμε πως το 2020 δολοφονήθηκαν παγκοσμίως 350 τρανς άτομα, άρα καταλαβαίνετε πως πρέπει να συζητάμε για έναν αγώνα υπέρ των τρανς δικαιωμάτων, για ευαισθητοποίηση απέναντι στα στερεότυπα, τις διακρίσεις και τη βία που αντιμετωπίζουν οι τρανς άνθρωποι διεθνώς. 

Στη βιβλιογραφία και των δύο σας παρατηρούμε πως έχετε ασχοληθεί με συγγραφή παραμυθιού, κα. Κιζιρίδου, θεωρείτε πως και στη συγκεκριμένη περίπτωση το παραμύθι αποτελεί μέσο επικοινωνίας;

Σαφώς, το παραμύθι είναι διαχρονικά ένα εκπαιδευτικό μέσο προκειμένου οι μαθητές, αλλά και οι ενήλικες να ταυτιστούν με τους ήρωες και να αφουγκραστούν τα ηθικά μηνύματα που προσπαθεί να επικοινωνήσει με το κοινό η κάθε ιστορία. Μέσα από τη δραματοποίηση του παραμυθιού, τα παιδιά έχουν την δυνατότητα με παιγνιώδη τρόπο να απενεχοποιήσουν τις αρντητικές τους σκέψεις και τα αρνητικά τους συναισθήματα και να έρθουν σε επαφή με την αποδοχή της οπτικής όλων των ηρώων.

Κα. Μπούνα, έχω διαβάσει έρευνες σας σχετικά με τα LGBTQI+ άτομα, οραματίζεστε πως και μετά από την παρούσα έκδοση σας, η κοινωνία θα αλλάξει τον τρόπο που βλέπει τα πράγματα;

Δεν μπορείς να αλλάξεις αν δε θέλεις να αλλάξεις, με την έννοια πως έχουν ενσωματωθεί ασυνείδητα μέσα μας, με τον τρόπο που έχουμε κοινωνικοποιηθεί, στερεότυπα, αντιλήψεις για κάποιες καταστάσεις. Για να αποδομηθούν αυτές οι αντιλήψεις, τις οποίες πολλοί της έχουν κανονικοποιήσει, θέλει πολλή δουλειά, εκπαίδευση και επιθυμία. Θεωρώ πως εμείς κάνουμε με την παρούσα έκδοση μια αρχή για ορατότητα και κινητοποίηση. 

Θα θέλαμε να σας ευχαριστήσουμε και να σας συγχαρούμε γι ακόμη μια φορά για το έργο σας και να ευχηθούμε καλο ταξίδι στην “Βασιλική Καρδιά”!

κα. Κιζιρίδου: Εμείς ευχαριστούμε και πάλι. Θα ήθελα κλείνοντας την πολύ γόνιμη κουβέντα μας να ευχαριστήσω τις εκδόσεις Πολύχρωμος πλανήτης, που υλοποίησε με απόλυτο επαγγελματισμό την έκδοση του παραμυθιού στην ελληνική γλώσσα.

κα. Μπούνα: Κι εγώ με τη σειρά μου θα ήθελα να ευχαριστήσω εσάς, τις εκδόσεις Πολύχρωμος πλανήτης, τη συνάδελφο και φίλη Γεωργία Κιζιρίδου και όλους τους κοντινούς μου ανθρώπους που με βοήθησαν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.